Learning portfolio và cách tỏa sáng khi tìm việc

Kiến thức là những dòng suy nghĩ khó nắm bắt. Bạn có thể làm gì để tự đánh giá và trình bày những gì mình học được cho người khác?

Làm sao để đánh giá quá trình học tập

Khi bạn tập thể hình, bạn ghi lại những chỉ số để đánh giá sự phát triển cơ thể. Ví dụ như bạn sẽ chụp ảnh cơ thể trước và sau khi tập, rồi lưu lại số cân nặng, tỉ lệ mỡ. Quá trình này giúp bạn đánh giá sự phát triển và đưa ra được những định hướng tiếp theo trong hành trình tập luyện.

Khác với việc tập luyện, quá trình học tập thường khó định lượng vì kiến thức là những dòng suy nghĩ khó nắm bắt. Việc này có thể khiến bạn cảm thấy mơ hồ vì không biết rằng bạn đang ở đâu trong hành trình học tập. Vì vậy sẽ rất thú vị nếu có cách để bạn nhìn lại mình học được gì, trưởng thành bao nhiêu trong quá trình học tập.

Learning portfolio - hồ sơ học tập là một trong những cách tiếp gần gũi để đánh giá và chia sẻ quá trình học tập của bạn.

Learning portfolio là gì?

Learning portfolio là hồ sơ học tập. Một nơi giúp bạn ghi lại kiến thức và trải nghiệm cá nhân để bạn có dữ liệu đánh giá hành trình học. Bạn cũng có thể chia sẻ learning portfolio với người khác để họ có thể hiểu bạn hơn. Nhà tuyển dụng sẽ biết bạn là ai, và bạn bè cũng có thể học hỏi được từ những trải nghiệm và kiến thức mà bạn đã có.

Theo Barret 2003 , learning portfolio bao gồm 3 phần sau: [1]

1. Tài liệu: Những trải nghiệm, kiến thức mà mình ghi chép lại trong quá trình học tập

2. Phản tư: Bạn tự đánh giá lại trải nghiệm học tập của bản thân, mình học được gì và vì sao mình biết rằng mình đã học được những kiến thức đó

3. Feedback: Chia sẻ hồ sơ học tập cho người khác để họ có thể đánh giá và tư vấn thêm cho mình

Tiến sĩ Helen Chen từ đại học Stanford, chia sẻ về vai trò của Learning portfolio hỗ trợ việc học thông qua việc giúp học sinh kết nối và tự đánh giá hành trình hành trình học tập trong lớp cũng như ngoài lớp. Ngoài ra, nó còn giúp học viên kể câu chuyện về bản thân mình. Bạn có thể xem video dài 5 phút mà tiến sĩ Helen Chen chia sẻ về chủ đề này nhé:

Learning portfolio - case study

Phương Đỗ - một sinh viên đang học năm cuối tại trường đại học Minerva. Phương có một hồ sơ học tập được tạo bằng Notion tại (link). Sau đây là một vài hình chụp màn hình đi kèm diễn giải của mình.

Trong phần My Work, Phương liệt kê những công việc của bạn đã làm. Khi click vào mỗi bài, bạn sẽ được đọc chi tiết trải nghiệm của Phương trong từng công việc.

Trong phần Side project, Phương chia sẻ về những dự án cá nhân mà bạn đã thực hiện.

Trong phần bài viết, chúng ta có thể thấy những chủ đề mà bạn quan tâm như: xây dựng cộng đồng, môi trường giáo dục, khoa học về việc học, lãnh đạo cũng như về marketing bản thân.

Từ case study của Phương, ta có thể thấy hồ sơ học tập đã giúp Phương trình bày những hiểu biết và đam mê của Phương một cách cụ thể. Learning portfolio là một công cụ marketing bản thân để giúp người khác hiểu bạn là ai, quan tâm tới điều gì.

Learning portfolio giúp bạn nổi bật như thế nào?

Một trong những thách thức khi sinh viên xin việc đó là: làm mình trở nên khác biệt.

Trong năm 2024, khóa sinh viên của Long sẽ có 250 người tốt nghiệp. Để xin việc, ai cũng có một bằng tốt nghiệp đi kèm CV của mình. Một learning portfolio đầy đủ (như ví dụ của Phương) giúp cho bạn sinh viên đó có lợi thế cạnh tranh hơn so với những người sinh viên khác khi nó cho nhà tuyển dụng hiểu bạn với góc nhìn đa chiều và cá nhân hơn.

Bạn sẽ không chỉ có bằng cấp, mà còn có những bằng chứng cụ thể để chứng minh những kiến thức và trải nghiệm mà bạn có. Một số case study tương tự như Vicky tại trường VinUniversity và Neel Nanda - cựu sinh viên tại trường Cambridge. Các bạn đều viết ra hành trình xây dựng kiến thức của mình.

Tuy nhiên, ở trên vẫn là suy luận cá nhân của mình. Phần tiếp là một bài nghiên cứu năm 2011, cung cấp thêm góc nhìn từ người tuyển dụng nghĩ gì về learning portfolio.

Nhà tuyển dụng nghĩ gì về learning portfolio

Trong nghiên cứu của Ti Yu được thực hiện tại Đài Loan năm 2011, tác giả đã phỏng vấn 10 nhà tuyển dụng ở nhiều ngành khác nhau. Sau đây là một số tóm tắt kết quả của nghiên cứu [3].

• Learning portfolio (vào năm 2011) vẫn là một khái niệm khá mới tại Đài Loan. Không nhiều người biết đến sự xuất hiện của nó (4 trên 10 nhà tuyển dụng từng nghe nói đến khái niệm này).

• Khi được giới thiệu về Learning Portfolio, các nhà tuyển dụng thấy nó không thay thế hồ sơ xin việc (paper resume) nhưng nó là một sự bổ sung hữu hiệu để đánh giá năng lực của ứng viên.

• Một nhà tuyển dụng cho biết, cô làm ở một công ty rất lớn nên sẽ chọn lựa hồ sơ vòng đầu thông qua bằng cấp và bảng điểm. Nhưng đến vòng cuối, khi cô phải chọn lựa giữa một lượng nhỏ ứng viên và cần cân nhắc những yếu tố con người và phẩm chất. Những tài liệu liên quan đến việc phản tư về quá trình học tập và làm việc (như learning portfolio) sẽ được đánh giá cao.

• Một số nhà tuyển dụng trả lời rằng, họ quan tâm đến sự phản tư (reflection) trong quá trình làm việc và học tập vì đây là một thước đo cho thấy những điểm mạnh về tính cách và tiềm năng của ứng viên.

Trải nghiệm cá nhân của mình về learning portfolio

Mình thực hành xây dựng hồ sơ học tập bằng việc viết hằng ngày trên Facebook cá nhân. Từ góc độ là sinh viên, mình chỉ tập trung quan tâm đến khía cạnh học tập của learning portfolio khi mình nghĩ “Viết là quá trình giải thích và học sâu”.

Tuy nhiên, trong hành trình đó, có một số người quan tâm đến hành trình học tập của mình và gửi email để đề nghị công việc. Sau đây là một trích đoạn email của một trường đại học gửi cho mình.

I'm writing this email to cordially invite you to be the Guest Speaker of the online workshop "Learning Strategies: How to learn effectively?".I have been following your blog and was very impressed with your learning journey as well as the well-structured and practical concepts that you have applied to your learning.

Dù mình không chủ đích xin việc, nhưng đôi khi trong hành trình học tập, nếu bạn cứ thể hiện và chia sẻ niềm đam mê của bạn. Những người bạn bè, đồng nghiệp có cùng mối quan tâm sẽ biết tới và đồng hành cùng bạn.

Bắt đầu learning portfolio của bạn

Bạn có thể bắt đầu xây dựng learning portfolio cho riêng mình bằng hai bước:

(1) Lưu trữ: Ghi chú lại những gì bạn suy nghĩ, học được hoặc chụp ảnh những hoạt động bạn tham gia

(2) Viết lại và chia sẻ: Bạn nên dành thời gian viết và giải thích lại những gì học được. Và chia sẻ những trải nghiệm nhỏ đó trên Facebook, và dùng Notion để tổng hợp các bài viết nhỏ đó và xây dựng dần dần thành một learning portfolio hoàn chỉnh.

Tạm kết:

Mình hi vọng bài viết này đã cho bạn một cái nhìn tổng quan về learning portfolio và tiềm năng của nó trong việc học. Nó không chỉ giúp bạn học tốt hơn khi khuyến khích bạn phải giải thích và phản tư những gì mình đã học, Nó còn giúp nhà tuyển dụng hiểu bạn theo một cách đa chiều và cá nhân hơn.

Hành trình tạo ra hồ sơ học tập cũng sẽ thách thức khi bạn bắt tay vào làm. Và mình rất muốn có thể đồng hành với các bạn trong hành trình này. Nếu bạn có câu hỏi thì cứ nhắn mình qua Facebook nhé: Hoàng Long Facebook

Reference

[1] White Paper Researching Electronic Portfolios and Learner Engagement, Helen C. Barrett

[2] Centre for Teaching Excellence - Đại học Uwaterloo

[3] E-portfolio, a valuable job search tool for college students - Ti Yu. 2011 https://www.hunter.cuny.edu/academicassessment/repository/files/E Portoflio a valuable job search tool.pdf

Tài liệu để tìm hiểu thêm về learning portfolio

• Video: Why ePortfolios? Why now? Documenting Learning in the 21st Century” with Dr. Helen Chen

• White Paper Researching Electronic Portfolios and Learner Engagement By Helen C. Barrett (2005): Đánh giá tổng quan và cách tiếp cận cho việc xây dựng learning portfolio cho học viên

• An overview of E-Portfolios (2005): Liệt kê những loại learning portfolio cơ bản trong môi trường giáo dục tại Mỹ bao gồm e-portfolio cho học sinh, cho giáo viên, cho Institutional (trường học), và Lifelong E-Portfolios. Bài viết này chủ yếu đưa ra những khái niệm căn bản.

• Sử dụng ‘E-Portfolio’trên trang Google Sites để giúp sinh viên phát triển tính tự chủ trong học chế tín chỉ, Phạm Thị Thu Nga, Đại Học Mở TP.HCM (2020)

• ePortfolios Explained: Theory and Practice: một bài viết tổng quan cũng như giải thích về learning theory đằng sau ePortfolios

• Stanford Integrative Learning Portfolio Lab